Tao Te Ching

"Tao kelimelere dökülemez, onun değişmeyen adını tanımlamak da olası değildir; çünkü sözler birer semboldür ve tanımlar şeylerin göreceliği üstüne kurulmuştur. Sözler, her şeyi kucaklayan, gerçek Tao'yu ve adsız adı nasıl temsil edebilir? Biz sadece kolaylık olsun diye ona Tao adını verdik. Yine de o değişmez, hep-aynı ve çok derindir." 
Ch'u Ta Kao'nun "Adlar değişir" dizesi yorumu.
   Anlatıya başlamak için ilk olarak orijinal metinden değil de yorumlardan yararlanmak biraz saçma gibi görünse de; açıkçası Tao'nun doğasını ve yapısını anlamak için en faydalı sonucun bu olacağı açıktı. Şöyle de bir sorun var ki; Tao için anlaşılmak, asla kelimeler ve cümlelerle geçerli değildir. Kelimeler, tanımlar, cümleler, kısacası her şey, isimlendirdiğimiz şeylerin hepsi, yine başka şeylerin göreceliği üzerine kuruludur. Varlık ve yokluk, iyi ve kötü vs. gibi kavramlar, her daim göreceliklerini koruyacaktır. Bu dünyada, gözün görüp aklın anlayabildiği şeyler üzerinden genel geçer yargılara  ve bu yargılar üzerinden de gerçeğe ulaşmak imkânsızdır.

"Yol kılavuz olabilir,
ama yol tek değildir.

Adlar değişir.
Adsızdır göğün ve yerin başlangıcı,
Adlı her şeyin anasıdır.

Tutkusu olmayan gizliyi görür;
Tutkusu olan görüneni görür.

Bunlar aynı köktendir, ama adları farklıdır;
her ikisi de sırdır.
Sırların sırrı
harikalar bahçesinin kapısıdır."
   Tao'ya ulaşmak asla bilginin sonucu değildir. Olmayacaktır da. Bilgiler, bu dünyaya ait bilgiler, daha çok akıntının önünde duran ve onun akışını kesen nesnelerdir. Kişi, Tao'ya ulaşmak isterse bunu konuşarak, daha fazla öğrenerek başaramayacaktır. Tao'ya ulaşmanın tek ve mutlak yolu, sezgidir. Bu dünyadaki her tanım, her kelime, her bilgi kırıntısı, kısacası her şey tutkuyu doğurur. Kişi tutkuları ile yaşamaya devam ederse ancak aşikâr olanı görebilir. Gizli olanı görmek ise, gözlerini kapatana bahşedilmiştir. Tutkularından arınana, şeylerin göreceliği üzerine kurulu olan bu dünyayı üzerinden sıyırabilen kişiye...

"Yolun hareketi geri dönüşlüdür;
kullandığı yöntem boyun eğmektir.
Dünyadaki her şey varlıktan doğar;
varlıksa hiçlikten."
   Yola çıkmış olan her şey yolda kendi karşıtını üretecektir. Varlıkların doğası bu şekilde işler. Bir nesne var olduğu andan itibaren karşıtı da onunla birlikte var olmuş demektir. İlerlemek için geri dönüşler olmalıdır, varlığından bahsedeceğimiz ilerleme şeylerin göreceliğine tabiidir. Gerçek olan ilerlemeyi sağlayabilmek için kişinin yapması gereken şey boyun eğmektir, yani eylemsizliktir. Burada eylemsizlikle karşılanan Çince sözcük "wú wéi" (無爲) kişinin hiçbir şey yapmamasını ifade etmez. Tao'ya ulaşmak için gerçekleştirilecek olan eylemsizlik hâli, tam olarak doğal olanla uyum içinde olma hâlidir.
   Osman Yener'in çeviri, yorum ve notlarıyla birlikte Lao Tzu'nun Tao Te Ching'i Anahtar Kitaplar'dan. Meselimin sonuna gelirken diyorum ki; okuyun.

Not: Kendisi sinolog olan orta karar ile konuşmamız sonucu işbu notu eklemeye karar verdik. "Tao Te Ching" şeklinde bahsi geçen metnin Çince ideogramları şu şekildedir; ( 道德經) ve tüm dünyada kabul gören Çince'nin romanizasyon sistemi olan Pinyin sisteminde de "Dào Dé Jīng" şeklinde geçer. Yani doğru olan şekli budur. Sorgulamak isteyenler olur ise; referans olarak kendisini önermemi istedi, ki telefonda o Çince sesleri telaffuz etmeye çalışırken, epeyce gülebilirsiniz.

Yorumlar

  1. Aydınlanma yolundaki insana seslenen harika bir eserdir Tao Te Ching. "Sadelik ve bilgeliğin kitabı"dır o...

    YanıtlaSil
  2. sanırım, aynı anda birbirimizin yazılarına yorum yazıyorduk. bu dünya garip bir yer, hâlâ.
    sadelik ve bilgelikle o zaman bu sefer..

    YanıtlaSil

Yorum Gönder